بررسی اثر سیاست های اقتصادی دولت بر شاخص قیمت مصرف کننده در ایران: نگرش سیستم دینامیکی

هدف از تحقیق حاضر ارایه یک مدل سیستم دینامیک است تا با اعمال سیاست های اقتصادی به شناسایی مهم ترین عامل در ایجاد تغییر سطح قیمت ها بپردازد. در مدل مورد بررسی، اقتصاد کشور به 5 بخش تولید، پول و قیمت، تجارت خارجی، عوامل تولید، و دولت تقسیم شده و ارتباط بین بخش های مختلف نیز مد نظر قرار گرفته است. مدل سیستم دینامیکی به گونه ای طراحی شده است تا علاوه بر تأثیر شوک های حاصل از اعمال سیاست های اقتصادی بتوان به ارزیابی سایر شوک های برون زای موجود در مدل نیز پرداخت. تأثیر سیاستگذاری ها در 7 سناریو مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی اعمال سیاست ها بر نقش مهم و کلیدی دولت در اقتصاد ایران اشاره داشته و نشان می دهد که: افزایش در مخارج دولت، قیمت نفت و نقدی کردن یارانه ها باعث افزایش شاخص قیمت مصرف کننده شده در صورتی که افزایش در هزینه های سرمایه انسانی به بهبود ثبات اقتصادی می انجامد. تغییر در ترکیب مخارج دولت از طریق کاهش مخارج مصرفی در مقایسه با مخارج عمرانی به کاهش قیمت ها منجر می شود. کاهش استقلال بانک مرکزی، از طریق افزایش سهم کسری بودجه دولت در پایه پولی، به افزایش قابل توجهی در سطح قیمت ها منجر می شود. در مقایسه نتایج سناریوهای مختلف، استقلال بانک مرکزی بیشترین اثر را بر شاخص قیمت مصرف کننده دارد. برای بررسی این سیاست رابطه بین کسری بودجه دولت و پایه پولی تا حد امکان کاهش داده شده است. با توجه به دستاوردهای تحقیق حاضر، به نظر می رسد سیاست گذاران اقتصادی کشور باید سیاست هایی در قالب خصوصی سازی را تقویت کرده و بدین صورت به توانمند سازی بخش غیردولتی توجه خاص مبذول دارند. حرکت به سمت استقلال بانک مرکزی بسیار مفید ارزیابی می شود. همچنین با توجه به نقش پررنگ نفت در اقتصاد ایران و اینکه شوک های وارده بر این متغیر (قیمت نفت) به اقتصاد داخلی وارد می شود، لازم است که برای نجات از اقتصاد تک محصولی به تولید توجه بیشتر شود همان طور که نتایج نیز نشان می دهد سرمایه گذاری در نیروی انسانی علاوه بر اینکه بر تولید ناخالص داخلی کشور اثر مثبت می گذارد باعث کاهش شاخص قیمت نیز می شود.